The Toyota Way

- Willem Heijboer

Wat is The Toyota Way?

The Toyota Way is de filosofie achter het wereldwijde succes van Toyota. Dit gedachtegoed vormt al decennialang de kern van de bedrijfsvoering bij Toyota. Het combineert diepgewortelde principes met praktische methoden voor continu verbeteren en respectvol samenwerken. Organisaties wereldwijd gebruiken deze aanpak inmiddels om hun prestaties structureel te verhogen en duurzaam te verbeteren.

De ontwikkeling van The Toyota Way verliep in grote lijnen zo:

• 1930-1950: Toyota ontwikkelt het Just-In-Time-productiesysteem.

• 1950-1960: Eiji Toyoda en Taiichi Ohno introduceren Kaizen (continu verbeteren).

• 1980-1990: De principes worden internationaal bekend als Lean Manufacturing.

• 2001: Jeffrey Liker publiceert het invloedrijke boek The Toyota Way.

• Heden: Wereldwijde adoptie door organisaties buiten productie.

The Toyota Way is geen simpele techniek of korte-termijn truc. Het is een holistische manier van denken, werken en organiseren. Juist daarom biedt het organisaties concrete handvatten voor verbetering in kwaliteit, productiviteit en betrokkenheid van medewerkers. Wanneer je The Toyota Way goed toepast, creëer je een cultuur waarin problemen effectief worden aangepakt en prestaties blijvend omhoog gaan.

Welke 14 principes horen bij The Toyota Way?

De 14 principes van The Toyota Way komen voort uit decennia van praktijkervaring en diepgaande reflectie binnen Toyota zelf. Ze zijn niet bedacht achter een bureau, maar voortgekomen uit een dagelijkse zoektocht naar verbetering en efficiëntie. Toyota heeft deze principes gaandeweg expliciet gemaakt om ze toegankelijker en toepasbaarder te maken, zowel binnen als buiten hun eigen organisatie.

De principes van The Toyota Way zijn:

1. Baseer managementbeslissingen op een langetermijnfilosofie.

2. Maak processen zichtbaar om problemen vroegtijdig te signaleren.

3. Gebruik 'pull'-systemen om verspilling te vermijden.

4. Maak de werkbelasting gelijkmatig om pieken te voorkomen.

5. Bouw een cultuur waarin problemen stoppen, onderzocht en opgelost worden.

6. Standaardiseer taken als basis voor continue verbetering.

7. Gebruik visuele controle zodat problemen niet verborgen blijven.

8. Gebruik alleen betrouwbare, beproefde technologie.

9. Ontwikkel leiders die de filosofie volledig begrijpen en naleven.

10. Ontwikkel uitzonderlijke mensen en teams die de visie ondersteunen.

11. Respecteer je netwerk van partners en leveranciers.

12. Observeer zelf grondig wat er gebeurt om problemen te begrijpen (Genchi Genbutsu).

13. Neem besluiten zorgvuldig en implementeer ze snel.

14. Word een lerende organisatie door onophoudelijke reflectie (Kaizen).

Door deze principes consequent toe te passen, bouw je een robuuste en efficiënte organisatie. Je verbetert niet alleen je operationele processen, maar ontwikkelt ook een cultuur van betrokkenheid en verantwoordelijkheid onder medewerkers. Concreet betekent dit dat je bijvoorbeeld minder verspilling hebt, je levertijden verkort en de klanttevredenheid verhoogt. Kortom, je kunt door toepassing van deze principes aantoonbaar betere bedrijfsresultaten behalen.

Waarom is Toyota zo succesvol geworden?

Toyota is vooral succesvol omdat het bedrijf consistent vasthoudt aan zijn filosofie van continu verbeteren en respect voor mensen. Deze combinatie zorgt voor een lerende organisatie die problemen snel en grondig aanpakt. Toyota focust op het elimineren van verspilling, wat leidt tot lagere kosten, kortere levertijden en hogere kwaliteit. Ook neemt het bedrijf strategische beslissingen op basis van een langetermijnvisie, in plaats van korte-termijnwinst. Dit maakt Toyota wendbaar en stabiel, ook tijdens economische onzekerheid.

Daarnaast is het succes van Toyota te danken aan de discipline waarmee de principes worden toegepast. Toyota bouwt sterk op betrokkenheid van medewerkers en partners. Een duidelijk voorbeeld is hoe Toyota medewerkers stimuleert om zelf problemen aan te kaarten en oplossingen te bedenken, bijvoorbeeld via dagelijkse verbetersessies en kwaliteitscirkels. Dit zorgt ervoor dat verbeteringen niet van bovenaf opgelegd worden, maar van onderaf komen. Medewerkers zijn zo actief betrokken, gemotiveerd en leveren continu bijdragen aan het succes van Toyota. Dit principe is direct toepasbaar in elke organisatie die wil verbeteren.

Kort samengevat:

• Succes komt voort uit discipline en continu verbeteren.

• Betrek medewerkers actief bij verbeterprocessen.

• Maak keuzes vanuit langetermijndoelen, niet korte-termijnwinst.

Hoe werkt Continu Verbeteren bij Toyota (Kaizen)?

Kaizen is bij Toyota geen losstaand initiatief, maar een manier van denken en werken die diep verweven is met de bedrijfscultuur. Het draait om dagelijks, kortcyclisch verbeteren door de mensen die het werk doen. Medewerkers worden aangemoedigd om continu kleine verspillingen weg te nemen, knelpunten op te lossen en processen slimmer in te richten. Niet als een groot project naast het werk, maar als integraal onderdeel van het werk. Zo blijft de verbetercyclus levend en praktisch.

Toyota werkt met een aantal vaste formats en principes om Kaizen succesvol toe te passen:

• Kaizen Events zijn korte, afgebakende verbeterprojecten van meestal enkele dagen. Teams werken hierin intensief samen aan één specifiek probleem, met als doel directe en meetbare verbetering op de werkvloer.

• De A3-template is een visueel en gestructureerd hulpmiddel om een probleem, analyse, oplossing en actieplan op één A3-pagina vast te leggen. Deze aanpak dwingt tot helder denken, betrokkenheid en eigenaarschap.

• Standaardisatie is altijd het startpunt voor verbetering. Zonder vaste werkwijze is het onmogelijk te meten of een aanpassing echt beter is. Standaarden maken vergelijken, verbeteren én opleiden eenvoudiger.

Bijvoorbeeld: Een serviceteam merkt dat klanten vaak lang moeten wachten op een terugbelverzoek. Tijdens een Kaizen Event brengen ze met de A3-template het huidige proces in kaart, meten wachttijden en ontdekken dat onduidelijke taakverdeling de oorzaak is. Ze stellen een standaard terugbelprocedure in, met duidelijke rollen, tijdslimieten en overdracht. Binnen een week daalt het aantal klachten merkbaar.

Toyota ondersteunt zulke verbetertrajecten met praktische tools zoals:

• 5x Waarom: om de diepere oorzaak van een probleem te achterhalen.

• Value Stream Map: om processen uit te tekenen en verspillingen inzichtelijk te krijgen.

• Spaghetti Diagram: om bewegingen en inefficiënties in een proces visueel te maken.

• Poka Yoke: om fouten in processen te voorkomen door slimme controles in te bouwen.

• Stand-up boards: voor visueel management en dagelijkse opvolging.

Wat betekent Respect voor Mensen bij Toyota precies?

Bij Toyota staat respect voor mensen centraal als fundamenteel onderdeel van hun filosofie. Respect betekent binnen Toyota meer dan alleen waardering tonen of medewerkers goed behandelen. Het gaat erom medewerkers serieus te betrekken, hun inzichten actief te benutten en hen verantwoordelijkheid te geven bij het oplossen van problemen. Toyota gelooft sterk in wederzijds begrip tussen medewerkers en leidinggevenden. Dit creëren ze bijvoorbeeld door regelmatig direct contact op de werkvloer, duidelijke communicatie en het stimuleren van open dialoog.

• Betrek medewerkers actief bij het verbeteren van hun eigen werk.

• Zorg voor wederzijds begrip tussen medewerkers en leiding.

• Geef ruimte voor bottom-up oplossingen en ideeën.

Toyota benadrukt expliciet dat de beste ideeën voor verbeteringen vrijwel altijd vanuit de werkvloer komen. Medewerkers worden daarom voortdurend uitgenodigd om mee te denken over oplossingen en krijgen daarvoor de nodige autonomie. Praktisch voorbeeld: bij Toyota kan elke medewerker een productieproces stilzetten als er een kwaliteitsprobleem ontstaat. De leiding vertrouwt daarbij volledig op het oordeel van medewerkers. Deze vorm van respect leidt tot een cultuur waarin mensen zich eigenaar voelen van hun werk, betrokken zijn bij hun organisatie en actief bijdragen aan blijvende verbeteringen.

Wat is het verschil tussen Lean en The Toyota Way?

Lean zoals we het nu kennen, is ontstaan vanuit het Toyota Production System (TPS). Toyota ontwikkelde TPS vanaf de jaren ’50 om verspilling tegen te gaan en productieprocessen efficiënter en stabieler te maken. De aanpak was diepgeworteld in de bedrijfscultuur en draaide om continue verbetering, standaardisatie en het betrekken van medewerkers. Buiten Japan bleef deze werkwijze lange tijd onbekend, totdat onderzoekers begin jaren '90 de onderliggende principes en resultaten van Toyota blootlegden en onder de aandacht brachten van de rest van de wereld.

• 1950: Taiichi Ohno ontwikkelt het Toyota Production System.

• 1970-1980: TPS bewijst zich binnen Japanse fabrieken.

• 1990: MIT publiceert The Machine That Changed the World en introduceert de term Lean.

• 2001: Toyota vat haar filosofie samen in het boek The Toyota Way.

• Heden: Lean wordt wereldwijd toegepast in allerlei sectoren.

Lean verwijst dus vooral naar de tools en methoden die uit TPS zijn afgeleid, zoals 5S, Kanban en Value Stream Mapping. The Toyota Way gaat dieper: het is de onderliggende filosofie waarin mensgericht werken, lange termijn denken en leiderschap centraal staan. In de praktijk worden deze begrippen nog wel eens door elkaar gehaald, maar wie echt wil verbeteren, doet er goed aan om niet alleen Lean-technieken toe te passen, maar ook te investeren in de bijbehorende cultuur en manier van denken.

Hoe pas je Genchi Genbutsu toe in praktijk?

Genchi Genbutsu is een kernprincipe binnen The Toyota Way en betekent vrij vertaald: ga naar de bron en begrijp de feiten. Het gaat om meer dan alleen op de werkvloer staan. Je moet het probleem zelf zien, het product kennen, het proces begrijpen en feiten verzamelen. Deze aanpak voorkomt dat beslissingen worden genomen op basis van aannames of indirecte informatie. Of je nu teamleider, manager of engineer bent: als je echt wilt verbeteren, moet je zelf kijken, vragen stellen en leren van wat je ziet.

In de praktijk vraagt dit om actieve betrokkenheid. Bij een afwijking in productkwaliteit loop je niet alleen de rapportages door, maar bekijk je samen met de betrokken medewerkers het daadwerkelijke product en het proces waarmee het is gemaakt. Je stelt vragen, observeert het werk en legt verbanden tussen wat je ziet en wat je hoort. Hierdoor krijg je scherp zicht op de echte oorzaak van het probleem en kun je onderbouwde verbeterstappen zetten. Genchi Genbutsu bevordert zo eigenaarschap, samenwerking en duurzame oplossingen.

Een praktisch vijfstappenplan om Genchi Genbutsu toe te passen:

1. Ga naar de plek waar het probleem zich voordoet.

2. Observeer het proces zorgvuldig in de praktijk.

3. Praat met medewerkers die het werk uitvoeren.

4. Verzamel feitelijke data over het probleem.

5. Trek conclusies op basis van wat je zelf hebt waargenomen.

Welke rol speelt leiderschap binnen The Toyota Way?

Leiderschap is binnen The Toyota Way van doorslaggevend belang. Leiders worden gezien als cultuurdragers en voorbeeldfiguren. Ze moeten niet alleen processen verbeteren, maar vooral ook mensen ontwikkelen. Een goede leider bij Toyota kent het werk tot in detail, loopt regelmatig mee op de werkvloer en stelt vooral veel vragen in plaats van kant-en-klare antwoorden te geven. Leiders stimuleren teams om problemen zelf op te lossen en continu te leren. Daarmee is leiderschap niet hiërarchisch gestuurd, maar gebaseerd op vertrouwen, coaching en betrokkenheid.

In de praktijk vraagt dit om een stijl van leidinggeven die dienend is, maar wel richting geeft. Leiders die werken volgens de principes van The Toyota Way, bouwen dagelijks aan een lerende organisatie. Ze creëren ruimte om te verbeteren, nemen belemmeringen weg en ondersteunen medewerkers bij het nemen van verantwoordelijkheid. Wil je daar als organisatie ook mee aan de slag? Lees dan ook het artikel over Lean leiderschap waarin we verschillende leiderschapsstijlen vergelijken en laten zien welke aanpak past binnen een cultuur van continu verbeteren.

Kenmerken van goede leiders vanuit de Toyota Way:

• Kent het proces en begrijpt het werk van binnenuit.

• Is zichtbaar op de werkvloer en observeert actief.

• Stimuleert medewerkers om zelfstandig te verbeteren.

• Stelt vragen om denken en leren uit te lokken.

• Handelt op basis van feiten, niet op aannames.

• Leeft de waarden van de organisatie consequent voor.

• Creëert een veilige omgeving voor continu leren.

Hoe implementeer je The Toyota Way binnen jouw organisatie?

Wil je serieus werk maken van The Toyota Way, dan vraagt dat om een doordachte en stapsgewijze aanpak. Het gaat niet om het kopiëren van tools, maar om het ontwikkelen van een werkwijze en cultuur die past bij jouw organisatie. Dat begint met inzicht: waar staan we nu, wat willen we bereiken en welke gedrags- en procesveranderingen zijn daarvoor nodig? Door klein te starten, ervaring op te bouwen en successen zichtbaar te maken, groeit draagvlak en kun je stapsgewijs verbreden.

Een praktische aanpak in zeven stappen:

1. Start met een sessie met het MT om ambities, knelpunten en doelen scherp te stellen.

2. Bepaal samen de gewenste cultuur en gedrag die horen bij continu verbeteren.

3. Leid een eerste groep medewerkers op in de basis van Lean en The Toyota Way.

4. Start met concrete verbetertrajecten op afgebakende processen of afdelingen.

5. Boek meetbare successen en maak deze zichtbaar binnen de organisatie.

6. Bouw aan leiderschap dat voorbeeldgedrag laat zien en actief ondersteunt.

7. Trek het breder door naar andere teams of processen op basis van ervaring.

Wil je dit serieus oppakken en ben je op zoek naar ondersteuning bij de uitrol? We denken graag mee over een passende aanpak, trainen je medewerkers en begeleiden het traject stap voor stap. Neem contact op voor een vrijblijvend gesprek over training of consultancy rondom The Toyota Way.

Welke trainingen helpen bij toepassing van The Toyota Way?

Om The Toyota Way echt tot leven te brengen, is het belangrijk dat medewerkers niet alleen de filosofie begrijpen, maar ook over de juiste vaardigheden beschikken. Training helpt om die basis op te bouwen én om mensen in beweging te krijgen. Of je nu begint met een verbeterteam, een leidinggevende bent of werkt aan de dagelijkse sturing: gerichte trainingen zorgen voor een gedeeld begrip en een gemeenschappelijke taal. Zo ontstaat een stevige basis om continu verbeteren daadwerkelijk onderdeel te maken van de dagelijkse praktijk.

Bij Impactery bieden we verschillende trainingen die aansluiten bij de principes van The Toyota Way:

• Lean Six Sigma Yellow, Orange, Green en Black Belt. Leer hoe je processen analyseert en verbetert met data en gestructureerde methodes zoals DMAIC.

• Change Agent training. Voor professionals die verandering willen begeleiden door inzicht in gedrag, communicatie en veranderaanpak.

• Training Dagstarts & Weekoverleggen. Praktische sessie over het inrichten van visuele overleggen met duidelijke ritmiek, eigenaarschap en focus op acties.

• Lean Leiderschapstraining. Voor leidinggevenden die hun rol willen versterken bij het ontwikkelen van mensen en sturen op proces en resultaat.

• Kata Coaching training: Ontwikkel als leidinggevende of coach een vaste routine om teams systematisch richting een verbeterdoel te begeleiden.

Incompany trajecten werken vaak bijzonder goed, omdat je direct met je eigen casuïstiek aan de slag gaat. Teams leren sneller wanneer ze werken aan herkenbare situaties en directe verbeteringen zien. Veel organisaties combineren training met praktijkcertificering, zodat deelnemers aantoonbaar resultaten boeken op hun werkvloer. Wil je weten welke training of combinatie past bij jouw organisatie? Bekijk het aanbod op impactery.nl/trainingen of neem contact op voor advies of een vrijblijvende offerte.

Wil je The Toyota Way succesvol inzetten?

The Toyota Way helpt organisaties om doelgericht te verbeteren met draagvlak en betrokkenheid. De combinatie van continu verbeteren en respect voor mensen zorgt voor een werkomgeving waarin kwaliteit, samenwerking en eigenaarschap centraal staan. Problemen worden zichtbaar gemaakt, medewerkers worden betrokken bij oplossingen en processen worden stap voor stap sterker. Deze manier van werken leidt niet alleen tot betere prestaties, maar ook tot meer motivatie en betrokkenheid op de werkvloer.

Een succesvolle toepassing van The Toyota Way vraagt om een doordachte aanpak. Begin met het formuleren van een gezamenlijke richting en betrek het management actief. Zorg dat medewerkers worden opgeleid in de juiste vaardigheden en mindset. Kies vervolgens een paar afgebakende processen of teams om concrete verbeteringen te realiseren. Door successen zichtbaar te maken en leiderschap te ontwikkelen dat dit proces ondersteunt, ontstaat er een vliegwiel voor bredere verandering in de organisatie. Het vraagt om consistentie, maar levert veel op: grip op processen, betere samenwerking en continu leren.

Wil je hier meer over weten? In onze kennisbank vind je verdiepende artikelen over onder meer Lean leiderschap, Kata coaching en Kaizen. Of neem contact op om te sparren over een concreet verbetertraject, een incompany training of begeleiding bij een bredere uitrol. We helpen je graag verder.